Co to jest Yerba Mate?
YERBA MATE to nazwa naparu zbliżonego do herbaty, otrzymywanego z liści ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex Paraguarensis), który rośnie w Paragwaju, Urugwaju i północno-wschodniej Argentynie, jest także uprawiany w Brazylii, głównie w dorzeczu rzeki Parana. Dobrze znana Indianom Guarani, ceniona przez nich głównie jako środek przeciwko zmęczeniu i łagodzący uczucie głodu, Yerba Mate dotarła do Europy w XVII wieku, dzięki misjonarzom jezuickim, którzy rozpropagowali ją jako alternatywę dla sprowadzanej z Azji herbaty. Oni także nadali naparowi nazwę, która wywodzi się od słowa hierba (w języku starohiszpańskim pisane przez y jako yerba), oznaczającego zioło, oraz mati, czyli nazwy, jakiej Indianie keczua używali na określenie naczynia do jej picia. Co sprawia, że picie Yerby staje się coraz bardziej popularne? Jak często można ją pić? Jakie typy Yerba Mate są dostępne na rynku?
Właściwości i działanie Yerba Mate
YERBA MATE zawiera aż 196 aktywnych komponentów, czyli więcej niż np. zielona herbata. Badania przeprowadzone w Instytucie Pasteura w Paryżu wykazały, że posiada niemal wszystkie witaminy niezbędne do podtrzymania życia. Ponadto jest bogata w karoten, magnez, potas, żelazo, wapń i wiele innych minerałów. Nie oznacza to oczywiście, że jest jedynym napojem potrzebnym nam do życia, ale że picie Yerby niesie ze sobą ogrom pożytecznych właściwości. Yerba mate stymuluje centralny układ nerwowy, pobudza i zwiększa zdolność koncentracji jednocześnie, nie powodując efektów ubocznych w postaci rozdrażnienia czy nerwowości. Wpływa rozluźniająco na mięśnie, obniża ciśnienie krwi i poprawia krążenie. Yerba Mate ma wiele właściwości, o których warto wiedzieć:
- ogólnie pobudza organizm, łagodząc jednocześnie objawy zmęczenia (a w przeciwieństwie do kawy zawiera śladowe ilości kofeiny),
- wspomaga koncentrację,
- łagodzi uczucie głodu,
- poprawia przemianę materii,
- dzięki zawartości ksantyn (głównie mateiny) wspomaga proces leczenia astmy.
Właściwości zdrowotne potwierdzone naukowo
Ponieważ działanie Yerba Mate zdaje się być remedium na wiele dolegliwości, szybko stała się obiektem badań wielu naukowców. Dzięki nim powstało mnóstwo opracowań, które potwierdzają lub obalają dotychczasowe ustalenia:
- Yerba Mate ma duże właściwości przeciwutleniające. Dzięki temu jest bardzo pomocna w profilaktyce takich chorób, jak rak, schorzenia układu krążenia, zapalenia i choroby wątroby. Jednak tylko regularne picie Yerby pomaga utrzymywać jej działanie antyoksydacyjne w naszym organizmie.
- Wspiera profilaktykę antynowotworową. Broni przed rozwojem komórek rakowych poprzez niszczenie już powstałych i ochronę zdrowych komórek.
- Wpływa pozytywnie na pracę układu krwionośnego. Obniża poziom złego cholesterolu i podnosi poziom dobrego cholesterolu, co ma znaczenie również w profilaktyce przeciwmiażdżycowej. Dodatkowo udowodnione zostało, że Yerba Mate ma działanie ochronne dla serca – łagodzi jego dysfunkcje i odbudowuje uszkodzenia.
- Ma działanie wspomagające odchudzanie. Yerba Mate ma pozytywny wpływ na trawienie tłuszczów. Co więcej, badania pokazują, że przyczynia się do zmniejszenia czasu potrzebnego do osiągnięcia subiektywnego poczucia sytości.
- Pomaga radzić sobie z cukrzycą. Kwas chlorogenowy, będący składnikiem Yerby, bierze udział w regulacji uwalniania glukozy z wątroby, co ma znaczenie w cukrzycy insulinozależnej. Dodatkowo składniki zawarte w Yerba Mate chronią przed powikłaniami przy cukrzycy.
- Yerba Mate ma właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwpasożytnicze. Dzięki temu może mieć wspierające działanie zarówno w przypadku chorób wewnętrznych, jak i zewnętrznych, np. w przypadku łupieżu, zapalenia płuc.
Lecznicze działanie Yerba Mate wciąż pozostaje w sferze badań. Być może na przestrzeni najbliższych lat poznamy jeszcze inne pożyteczne właściwości tego napoju.
Jak często zaleca się pić Yerba Mate
Bardzo często pojawia się pytanie o to, jak często można lub nawet trzeba pić Yerba Mate, jakie ilości są. Trudno jest dać jednoznaczną i konkretną odpowiedź. Przykładowo w Ameryce Południowej Yerba pozostaje napojem spożywanym na porządku dziennym w ilości nawet kilkunastu kubków dziennie. Najważniejsza w wyznaczeniu sobie ilości jest obserwacja swoich reakcji i posłuchanie odpowiedzi z ciała, jak reaguje na tak pobudzający napój. Yerba nie na wszystkich działa tak samo, dlatego zaczynając warto spróbować yerb typu suave, czyli bardzo łagodnie pobudzających. Niektórym takie pobudzenie w zupełności wystarcza i nie muszą sięgać po mocniejsze gatunki.
Najważniejsze rodzaje Yerba Mate
Na rynku dostępnych jest wiele marek Yerba Mate i szeroki ich wybór można znaleźć w naszym sklepie. Wielość rodzajów wynika z dużej ilości gatunków. Te z kolei wynikają z klimatu, w jakim dojrzewa ostrokrzew, gleby, na której rośnie, czy kraju, w którym jest uprawiany. Te ostatni czynnik ma o tyle duże znaczenie, że plantatorzy pochodzący z różnych państwa mają też odmienne tradycje dbania o rośliny i późniejszej obróbki liści:
- Yerba Mate z Paragwaju ma bardzo mocny i intensywny smak. Liście zwykle suszone są nad dymem z ogniska, co nadaje im wędzonego aromatu. Pośród liście w suszu można znaleźć też małe patyczki.
- Yerba Mate z Argentyny ma najwięcej odmian i gatunków. Proces suszenia jest krótszy, dzięki czemu nie jest tak intensywna jak paragwajska, a w związku z tym dobra dla wszystkich.
- Yerba Mate z Brazylii znana jest pod nazwą Erva Mate. Ten rodzaj Yerby zwykle ma delikatny smak. Występuje zarówno w wersji bezpyłowej o grubo ciętym liściu, drobno ciętym liściu jak i w postaci bardzo drobno zmielonego suszu, nawet do takiego stopnia, że przypominają mąkę lub pył. Drobno zmielona Erva Mate po zaparzeniu tworzy dość gęsty napar i konieczne jest użycie specjalnej bombilli zwanej "bomba".
Parzenie Yerba Mate
Sposób użycia
Mate – tradycyjne naczynie do picia herbaty z Yerba Mate. Wykonane jest z naturalnego owocu tykwy, zwanego również tykwą lub naczyniem, ozdobione metalem.
Bombilla – metalowa rurka z odkręcanym sitkiem zakończona pozłacanym ustnikiem. Zgrubienie przy ustniku ma charakter dekoracyjny oraz użytkowy, jako chłodniczka. W wyniku użytkowania bombilla może ulec przebarwieniu, co stanowi naturalny proces używania bombilli.
Przed pierwszym użyciem naczynie należy odpowiednio przygotować. W tym celu należy:
- Wlać wrzątek do tykwy i postawić z wodą przez maksymalnie 12 h;
- Wylać wodę z naczynia i delikatnie łyżeczką oczyścić boczne ścianki oraz dno tykwy z pestek i błonek poprzez wyskrobywanie. Podczas oczyszczania należy zwrócić szczególną uwagę aby nie uszkodzić wystającego po środku wewnątrz naczynia stożkowatego wyrostka owocu, który stanowi zakończenie tykwy. W przypadku uszkodzenia tykwa może przeciekać;
- Wnętrze naczynia po oczyszczeniu nie będzie idealnie gładkie, co stanowi normalną właściwość tykwy i nie jest szkodliwe dla zdrowia;
- Zarówno tykwa jak i jej pestki oraz błonki nie są produktami jadalnymi;
- Uwaga. Naczynie może się „pocić” (na zewnętrznej ściance naczynia może skraplać się woda). Jest to zjawisko naturalne i nie przeszkadza w prawidłowym użytkowaniu. Zapach palonego drewna charakteryzujący wyparzoną tykwę jest zjawiskiem naturalnym
Przechowywanie: po użyciu naczynie należy wypłukać tylko bieżąca wodą i pozostawić do wysuszenia w pozycji stojącej, otwartej (wierzchem do góry) dla zapewnienia dostępu powietrza do wnętrza naczynia. Nie należy przetrzymywać naparu z yerby w naczyniu dłużej niż 10 h. Nie należy tykwy konserwować olejem lub innymi tłuszczami oraz myć środkami chemicznymi. Żaden z produktów nie jest przystosowany do mycia w zmywarkach. Należy również używać naczynek do kuchenek mikrofalowych lub bezpośredniego podgrzewania na ogniu. Nie będą uznawane reklamacje wynikające ze złego użytkowania, takie jak: objawy pleśni, uszkodzenia mechaniczne. Produkt należy przechowywać w suchy, przewiewnym miejscu.
Parzenie yerby: włóż rurkę do naczynia a następnie wsyp Yerba Mate ¾ objętości mate. Nalej do pełna przegotowanej i przestudzonej wody do 70-75⁰C i odczekać 3-5 minut dla uzyskania pełnego smaku naparu. Tak przygotowany napar pozwoli Ci rozkoszować się wyjątkowym aromatem i smakiem.